Erken çocukluk diş çürükleri, çocukluk çağının en yaygın kronik bulaşıcı hastalığıdır. Erken diş çürümesine emzirme veya biberon çürüğü de denir:
BEBEKLERDE DİŞ ÇÜRÜMESİNİN NEDENLERİ
Bir bebeğin ağzına asit üreten bakteriler bulaştığında diş çürüğü gelişir. Ebeveyn ve bebeğe bakan diğer kişiler bakterileri tükürük yoluyla bebeklere bulaştırılabilir. Örneğin, bakteriler tükürüğün kaşık veya kaplarla, ya da yiyecekleri bebekleri beslemeden önce test ederek ve ebeveynin veya bakıcının emziği kendi ağzında temizlemesiyle yayılabilir. Bu yüzden bebeğin bakımını üstlenen kişilerin de kendi ağız ve diş sağlığının yerinde olmasına dikkat etmeleri gerekmektedir.
Diş çürüğü, çocuğun dişlerinin ve diş etlerinin su dışında herhangi bir sıvıya veya yiyeceğe uzun sürelerle veya gün içinde sık sık maruz kalmasıyla da gelişir. Sıvı veya gıdadaki doğal veya ilave şekerler, ağızdaki bakteriler tarafından aside dönüştürülür ve dişlerde çürüme başlar.
Bu süreci başlatan en yaygın neden, ebeveynlerin çocukları mama, süt, meyve suyu (su ile karıştırılsa bile), şekerli su veya şekerli içeceklerle yatağa yatırmasıdır. Ayrıca çocukların gündüz veya gece damlatmaz bardak veya şişeden başka bir şey içmelerine izin verildiğinde de ortaya çıkabilir.
Uzun ve sık emzirme tek başına diş çürümesine neden olmamakla birlikte, tüm emziren anneler ağız hijyeni, florür, koruyucu diş bakımı ve sağlıklı beslenme önerilerinden haberdar olmalı ve bunlara uymalıdır.
BEBEKLERDE DİŞ ÇÜRÜĞÜ BELİRTİLERİ
Diş çürüğü, önce üst, orta dişlerdeki diş eti hizasında beyaz lekeler olarak görülebilir. Bu noktaları uygun ekipman olmadan ilk başta görmek bir çocuk doktoru veya diş hekimi için bile zordur. Diş çürüğü olan bir çocukta çürüğün yayılmasını durdurmak ve daha fazla hasarı önlemek için erken muayene ve tedavi edilmesi gerekir.
BEBEKLERDE DİŞ ÇÜRÜĞÜ NASIL ÖNLENİR?
- Bebeğiniz doğmadan önce kendi ağız ve diş sağlığınızın iyi olmasını sağlayın. Hamile kalmadan önce ve hamilelik sırasında diş hekimi kontrolleri mutlaka yapılmalıdır.
- Bebekler anne sütü veya formül mamalarla beslendiğinde bebeğinizin dişlerine iyi bakmanız önemlidir.
- Doğumdan, 12 aya kadar temiz bir gazlı bez veya tülbent ile nazikçe silerek bebeğinizin ağzını temiz tutun. Bebeklerin ilk dişleri çıktıktan sonra, yumuşak bir bebek diş fırçası ve florürlü diş macunu sürüntüsü (pirinç tanesi kadar) kullanarak hafifçe fırçalanmalıdır.
- 12 – 36 Ay arası çocuğunuzun dişlerini günde 2 kez, 2 dakika fırçalayın. Çocuğunuzun üçüncü yaş gününe kadar florürlü diş macunu kullanılmalıdır. Fırçalamak için en iyi zaman kahvaltı sonrası ve yatmadan öncedir.
- Çocuğunuzu asla bir biberon veya yiyecekle yatağına yatırmayın. Bu sadece çocuğunuzun dişlerini şekere maruz bırakmakla kalmaz, aynı zamanda çocuğunuzu kulak enfeksiyonları ve boğulma riskine de sokabilir.
- Biberon veya damlatmaz bardakları emzik gibi kullanmayın.
- Kullandığınız içme suyunun florür içerip, içermediğini kontrol edin, suyunuzun florür içermesi gerekmektedir. Musluk suyunuzda yeterli florür yoksa, diş hekiminizin florür verniği uygulamasını sağlamalısınız.
- Çocuğunuza mümkün olan en kısa sürede, tercihan 12 – 15 aylık olduğunda normal bir bardaktan içmesini öğretin. Bir bardaktan içmek, sıvının dişlerin etrafında birikmesine neden olmaz.
- Çocuğunuzun uzun süre bir biberonu veya damlatmaz bardağı olması gerekiyorsa, sadece suyla doldurun. Araba gezintileri sırasında çocuğunuzun herhangi bir şey içmesi gerekiyorsa, sadece su verin.
- Çocuğunuzun yediği kurabiye, şeker, meyveli çörek gibi tatlı yiyeceklerin ve şekerli sakızların miktarını sınırlayın, dişerini fırçalayıncaya kadar olan sürede ise dili ile dişlerini temizlemeyi öğretin.
Türk Pedodonti Derneği, Amerikan Çocuk Diş Hekimliği Akademisi ve Avrupa Çocuk Diş Hekimliği Akademisi bebeklerin ilk dişlerini sürmesinden, 3 yaşına kadar sürüntü şeklinde ya da pirinç tanesi kadar çocuk diş macunu kullanılmasını önermektedir. Yutkunma refleksinin geliştiği 3 yaşından sonra bezelye tanesi büyüklüğünde diş macununa geçilmelidir.
Diş çürüğü riski düşük olan, 1 yaşından sonra gece beslenmesi yapmayan, annesinin ağzında aktif diş çürüğü bulunmayan, şekerli ve karbonhidrat ağırlıklı beslenme yapmayan, liften zengin katı geçişi başarmış 3 yaşından küçük çocuklarda florür içermeyen diş macunları kullanılabilir. Bununla birlikte, küçük çocuklarda bu koşulları sağlamak ebeveynler için genellikle güç olduğundan, 6 aydan sonra, 2 yaşına kadar 500 ppm florür içeren çocuk macunlarının sürüntü şeklinde kullanılması ve diş fırçalamanın ebeveyn tarafından yapılması önerilmektedir.
